Badkamerverlichting : Welke soorten zijn er en waar moet u op letten?

Geplaatst op 14 Augustus 2018
Geplaatst in badkamerverlichting, inbouwspot badkamer, plafondlamp badkamer, spiegellamp, waterdichte inbouwspot, waterdichte plafondlamp
0

In de badkamer gelden vandaag strenge reglementeringen in verband met elektriciteit en verlichting. In de badkamer zijn er immers vele bronnen van water. Water en elektriciteit zijn 2 zaken die niet goed samengaan en kunnen gevaarlijk of dodelijk zijn. Er zijn immers al te veel ongevallen gebeurd doordat een waterbron te dicht bij een elektriciteitsaansluiting geplaatst was en kortsluiting veroorzaakte. De regels zijn streng en dat is ook de reden waarom het verplicht is om een verliesstroomschakelaar van 30 mA (milliampère) te plaatsen in uw badkamer. Daar waar de regel voor de woning 300 mA is, is het voor de badkamer veel strenger.

1) Zones

Wanneer u badkamerverlichting plaatst, moet u eerst en vooral bepalen in welke zone u verlichting wenst. Een badkamer is ingedeeld in 3 zones :

a) Zone 1 : Dit is de donkerblauwe zone aan het bad of de douche tot een hoogte van 225 cm. In deze zone is het niet aan te raden om verlichting te plaatsen tenzij in het plafond en op een hoogte boven de 225 cm. Beneden deze zone is het verplicht om een waterbestendige armatuur te hebben (minimum IP 45 of IP 65 (sproeidicht of geen schade indien bespoten onder eender welke hoek)).

b) Zone 2 : Dit is de lichtblauwe zone die start aan de grens van het bad, lavabo, bidet of douche en tot een afstand van 60cm. Binnen deze afmetingen moet badkamerverlichting waterbestendig zijn (minimum IP 44 of IP X4 (plensdicht (geen schade indien besproeid onder eender welke hoek).

c) Zone 3 : Dit is de witte zone. Deze zone start aan de rand van de lichtblauwe zone. Hier zijn geen speciale vereisten (In Ierland wel) in verband met waterdichtheid.

Deze reglementeringen gelden voor huiselijk gebruik, volgens de “IEE wiring regulations”, een reglementering die dateert van 2008.

Samengevat komt het hierop neer : zodra er de minste blootstelling is aan water, is IP 45 of IP 65 een minimale vereiste, boven de 225 cm of wanneer men op meer dan 60 cm van de donkerblauwe zone is, is geen vereiste meer nodig.

2) Welke armatuur kiezen?

In een badkamer zijn veel mogelijkheden om verlichting te plaatsen :

a) Wandlamp : Een wandlamp of muurlamp wordt vaak aan de muur bevestigd. In de badkamer zijn er ook wandarmaturen die bevestigd worden boven of naast de spiegel of het farmaciekastje. Vaak zijn dit smalle langwerpige wandlampen die vooral diffuus of indirect licht geven.

Een muurlamp in de vorm van een schilderijlamp, waarbij met een arm die de lichtbron op een afstand van +/- 20 cm naar de spiegel of naar onder laat schijnen wordt ook heel veel gebruikt.

Wandlampjes met kap worden tegenwoordig ook vaak toegepast als badkamerverlichting. De kap is dan meestal gemaakt in plexiglas of glas en is vaak wit of doorschijnend.

b) Plafondlamp : Een plafondlamp wordt haast in iedere badkamer gebruikt. Het voordeel van een plafondlamp is dat ze nooit in de weg hangt. Ze is steeds bevestigd aan het plafond en komt nooit laag te hangen. Vaak gebruikt men ronde of vierkante plafondlampen als badkamerverlichting maar er zijn ook hippere trends waarbij de vormen extravaganter kunnen zijn. In een badkamer met een gemiddelde afmeting van 12 m2 is het raadzaam om hierin niet te veel te experimenteren. Een plafondlamp heeft voornamelijk als bedoeling om indirect licht te geven. Daarom is ze ook vaak uitgerust met een mat glas als lampenkap waarin u LED lampen kan plaatsen. Op die manier bekomt u een mooi diffuus licht wat zeer aan te raden is. Het gebruik van spotjes daarentegen kan soms verblindend zijn en is af te raden.

c) Inbouwspots : Inbouwspots worden heel vaak gebruikt als badkamerverlichting. Niets is zo gemakkelijk! Het maakt 1 geheel met het plafond en is tegenwoordig in heel veel soorten te verkrijgen. Inbouwspots met een IP 45 of IP 65 graad worden vaak gehangen boven de douche of het bad. U kan opteren voor inbouw armatuurtjes met aparte spots of u kan kiezen voor inbouwspots met geïntegreerde LED modules. Tegenwoordig zijn er ook al soorten zonder driver. Het wordt vaak aangeraden om te werken met armaturen op 12 V of 24 V maar het kan evengoed in 220 V. Inbouwspots worden vaak ook geïntegreerd in het badkamermeubel.

d) Hanglampen worden haast nooit gebruikt in een badkamer. Tenzij u over een grote badkamer van 25 of 30m2 beschikt, is het niet aan te raden vermits ze de beweeglijkheid verminderen.

e) Sfeerverlichting : Naast alle andere verlichting is met de opkomst van LED verlichting de mogelijkheid ontstaan om ook met sfeerkleuren te werken voor de badkamerverlichting. Zo kan bijvoorbeeld een inbouw wandlamp met blauwe kleur ook heel mooi zijn in een douche. LED strips in RGB (waarbij de kleuren veranderen of waarbij u zelf uw favoriete lichtkleur kan instellen) wordt tegenwoordig ook veel gebruikt. Let er wel op dat de verlichting voldoet aan de vereisten in verband met waterbestendigheid.

3) Lichtintensiteit

Bij badkamerverlichting moet u altijd een onderscheid maken tussen directe en indirecte verlichting. Indirecte verlichting zorgt voor een basisverlichting terwijl directe verlichting kan zorgen voor extra licht op de plaatsen waar u het nodig hebt, bijvoorbeeld aan de spiegel. In het algemeen wordt een totale lichtintensiteit van 200 lux aangeraden. Meestal is een vermogen van 4 tot 6W/m2 voldoende om een correcte badkamerverlichting te hebben.

Ook op de plaatsen waar u extra licht nodig hebt, moet u opletten geen al te hevige verlichting te plaatsen omdat die een verblindend effect kan hebben. Veelal wordt een wandlamp naast de spiegel voorzien tot maximum 15 W LED.

Let er steeds op dat wanneer u badkamerverlichting plaatst, u allereerst de stroom aflegt.